Planujesz złożyć życzenia urodzinowe po włosku, ale nie wiesz, od czego zacząć? W tym artykule znajdziesz wszystko, co potrzebne, aby życzyć wszystkiego najlepszego po włosku, w tym praktyczne przykłady i zwroty, które z pewnością zachwycą solenizanta.

Jak pytać o datę urodzin po włosku?

Na początek, warto nauczyć się podstawowego zwrotu, jakim jest pytanie o datę urodzin. Jeśli chcesz zapytać kogoś, kiedy ma urodziny, powiesz:

• „Quando è il tuo compleanno?” – „Kiedy są Twoje urodziny?”

Odpowiedź na to pytanie mogłaby brzmieć:

• „Il mio compleanno è il 15 marzo.” – „Moje urodziny są 15 marca.”

UWAGA!

Pamiętajcie, że urodziny w języku włoskim są w liczbie pojedynczej, więc zawsze używamy rzeczownika w 3 osobie liczby pojedynczej.

Jak składać życzenia urodzinowe po włosku?

Składanie życzeń urodzinowych po włosku może być proste, jeśli znasz kilka kluczowych zwrotów. Najbardziej podstawowe to:

• Buon compleanno! – To najpopularniejsze życzenie, które oznacza „Wszystkiego najlepszego z okazji urodzin!”.
• Tanti auguri! – Kolejne popularne życzenie, które oznacza „Wiele życzeń!” i jest używane zarówno w kontekście urodzin, jak i innych okazji.
• Auguri di cuore! – To bardziej emocjonalne życzenie, które oznacza „Życzenia z całego serca!”.
• Cento di questi giorni! – Sto lat (dosłownie: sto takich dni) 

GRUPOWY KURS WŁOSKIEGO ONLINE

Życzenia urodzinowe po włosku dla różnych grup wiekowych

Kiedy składamy życzenia urodzinowe, warto dostosować je do wieku solenizanta. Dzieci, młodzież i dorośli mogą mieć różne oczekiwania co do otrzymywanych życzeń.

• Dla dzieci: „Che tu possa avere una giornata piena di giochi e divertimento! Buon compleanno!” – „Życzę Ci dnia pełnego zabawy i radości! Wszystkiego najlepszego!”
• Dla młodzieży: „Spero che tutti i tuoi sogni si avverino. Buon compleanno!„ – „Mam nadzieję, że wszystkie Twoje marzenia się spełnią. Wszystkiego najlepszego!”
• Dla dorosłych: „Che tu possa avere una vita lunga e felice. Buon compleanno!„ – „Życzę Ci długiego i szczęśliwego życia. Wszystkiego najlepszego!”

Jakie zwroty wykorzystać w życzeniach urodzinowych po włosku?

W zależności od relacji z solenizantem, można użyć różnych zwrotów, które dodadzą osobistego charakteru życzeniom.

• Dla przyjaciela: „Amico mio, spero che tu abbia un compleanno fantastico. Auguri!„ – „Mój przyjacielu, mam nadzieję, że masz wspaniałe urodziny. Życzenia!”
• Dla partnera: „Alla mia dolce metà, ti auguro un compleanno indimenticabile. Ti amo!„ – „Dla mojej drugiej połówki, życzę niezapomnianych urodzin. Kocham Cię!”
• Dla rodzica: „Grazie per tutto quello che fai. Buon compleanno, mamma/papà!„ – „Dziękuję za wszystko, co robisz. Wszystkiego najlepszego, mamo/tato!”

Życzenia urodzinowe po włosku na kartkach

Kartki urodzinowe po włosku są wyjątkowym sposobem na przekazanie życzeń. Oto kilka przykładów, które można napisać na kartce:

• „Che tu possa avere tutto ciò che desideri in questo giorno speciale. Buon compleanno!” – „Niech ten wyjątkowy dzień przyniesie Ci wszystko, czego pragniesz. Wszystkiego najlepszego!”
• „Ti auguro un compleanno pieno di gioia e amore. Buon compleanno!” – „Życzę Ci urodzin pełnych radości i miłości. Wszystkiego najlepszego!”

Włoskie tradycje urodzinowe

Włosi mają swoje unikalne tradycje związane z obchodzeniem urodzin. Warto je poznać, aby jeszcze lepiej zrozumieć, jak składać życzenia w tym pięknym języku.

• La festa di compleanno – Przyjęcie urodzinowe jest we Włoszech bardzo ważne. Zazwyczaj organizuje się je w domu lub restauracji, gdzie serwowane są tradycyjne potrawy.
• Il brindisi – Toast to nieodzowna część włoskich urodzin. Najczęściej używane jest wyrażenie „Alla salute” lub „Alla tua salute!”, co oznacza „Na zdrowie!”. Możemy też powiedzieć: „Cin cin”. 
• La torta di compleanno – Tort urodzinowy jest obowiązkowym elementem każdej uroczystości. Najczęściej jest to ciasto z owocami lub czekoladą.

Śpiewanie „Sto lat” po włosku

Włosi mają swoją wersję „sto lat”, którą śpiewają na urodziny. Tekst jest prosty i melodyjny:

• „Tanti auguri a te, tanti auguri a te, tanti auguri a (imię), tanti auguri a te!„

Jest to klasyczna melodia, którą można usłyszeć na wielu włoskich przyjęciach urodzinowych.

Masz pytania?

Dziękujemy za przeczytanie mojego artykułu o życzeniach urodzinowych po włosku. Zachęcam do komentowania i dzielenia się swoimi doświadczeniami. Jeśli masz jakieś pytania lub chcesz dowiedzieć się więcej, odwiedź naszą stronę Via Italia lub napisz komentarz poniżej artykułu

Liczebniki włoskie, podobnie jak w innych językach, dzielą się na główne i porządkowe. Są one niezbędne w codziennym komunikowaniu się – od liczenia do określania kolejności. Włoskie liczebniki różnią się od tych, które znamy z języka polskiego, zarówno pod względem wymowy, jak i pisowni. Dlatego ważne jest, aby poznać ich specyfikę i zasady użycia.

W dzisiejszym artykule przyjrzymy się liczebnikom porządkowym po włosku.

Liczebniki porządkowe po włosku

Liczebniki porządkowe po włosku (i numeri ordinali) są używane do określania kolejności lub pozycji przedmiotów. W języku włoskim, liczebniki porządkowe są również potrzebne do opisywania  kolejności w zestawieniach.

Liczebniki włoskie porządkowe od 1 do 10:

• Pierwszy – primo
• Drugi – secondo
• Trzeci – terzo
• Czwarty – quarto
• Piąty – quinto
• Szósty – sesto
• Siódmy – settimo
• Ósmy – ottavo
• Dziewiąty – nono
• Dziesiąty – decimo

Liczebniki porządkowe po włosku powyżej dziesięciu

Podobnie jak liczebniki kardynalne, liczebniki porządkowe stają się bardziej regularne po osiągnięciu liczby dziesięć.

Liczebniki porządkowe powyżej 10 tworzy się poprzez dodanie końcówki „-esimo” do liczebnika głównego. Na przykład, „venti” (dwadzieścia) zmienia się na „ventesimo” (dwudziesty).

• Jedenasty – undicesimo
• Dwunasty – dodicesimo
• Trzynasty – tredicesimo
• Czternasty – quattordicesimo
• Piętnasty – quindicesimo
• Szesnasty – sedicesimo
• Siedemnasty – diciassettesimo
• Osiemnasty – diciottesimo
• Dziewiętnasty – diciannovesimo
• Dwudziesty – ventesimo
• Dwudziestypierwszy- ventunesimo
• Dwudziestydrugi – ventiduesimo 

Grupowy kurs z języka włoskiego

Liczebniki zbiorowe

Liczebniki zbiorowe (i numeri collettivi) określają grupy lub zestawy obiektów. Są mniej powszechne, ale ważne do zrozumienia:

• Una decina – około dziesięciu
• una trentina– około trzysiestu
• Una dozzina – tuzin

Liczebniki ułamkowe

Liczebniki ułamkowe (i numeri frazionari) używane są do określania części całości. Przykłady to:

• Mezzo – pół
• Un terzo – jedna trzecia
• Un quarto – jedna czwarta

Zastosowanie liczebników w codziennych sytuacjach

Zachęcamy do komentowania!

Jak podobał Ci się artykuł? Masz pytania lub sugestie dotyczące liczebników po włosku albo innych tematów związanych z nauką języka włoskiego? Podziel się swoimi przemyśleniami w komentarzach! Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna, a każdy komentarz pomaga nam tworzyć treści, które najlepiej odpowiadają Twoim potrzebom. Czekamy na Twoje propozycje i pytania!

Wstęp do liczenia po włosku

Dziś przedstawiam Ci liczby po włosku, ich wymowę oraz praktyczne zastosowanie. Liczby są nieodłącznym elementem codziennych rozmów i sytuacji. Od zakupów, przez ustalanie dat, po odczytywanie godzin – wszędzie tam używamy liczebników.

Liczby po włosku z wymową od 0 do 10

Najlepiej zacząć od nauki liczb od 0 do 10, ponieważ stanowią one podstawę dla tworzenia bardziej złożonych liczb.

• 0 – zero [dzero]
• 1 – uno [uno]
• 2 – due [due]
• 3 – tre [tre]
• 4 – quattro [kwattro]
• 5 – cinque [tʃinkwe]
• 6 – sei [sei]
• 7 – sette [sette]
• 8 – otto [otto]
• 9 – nove [nɔve]
• 10 – dieci [djetʃi]

Liczby po włosku z wymową od 11 do 20

• 11 – undici [unditʃi]
• 12 – dodici [doditʃi]
• 13 – tredici [treditʃi]
• 14 – quattordici [kwattorditʃi]
• 15 – quindici [kwinditʃi]
• 16 – sedici [sedidʃi]
• 17 – diciassette [ditʃasette]
• 18 – diciotto [ditʃotto]
• 19 – diciannove [ditʃannove]
• 20 – venti [venti]

Dołącz do Via Italia

Liczby dziesiątkowe po włosku

Aby kontynuować naukę, warto poznać liczby dziesiątkowe. Poniżej przedstawiamy liczby od 30 do 100:

• 30 – trenta [trenta]
• 40 – quaranta [kwaranta]
• 50 – cinquanta [tʃinkwanta]
• 60 – sessanta [sessanta]
• 70 – settanta [settanta]
• 80 – ottanta [ottanta]
• 90 – novanta [novanta]
• 100 – cento [tʃento]

Liczby powyżej 100 po włosku

Kiedy opanujesz podstawowe liczby, możesz przejść do setek, tysięcy i większych wartości:

• 200 – duecento [dueʃento]
• 300 – trecento [treʃento]
• 400 – quattrocento [kwattroʃento]
• 500 – cinquecento [tʃinkweʃento]
• 600 – seicento  [seiʃento]
• 700 – settecento  [setteʃento]
• 800 – ottocento [ottoʃento]
• 900 – novecento [noveʃento]
• 1000 – mille (mille)
• 2000 – duemila (duemila)
• 1 000 000 – un milione (un milione)

Tworzenie liczebników po włosku

Tworzenie liczebników w języku włoskim  jest dość proste. Musisz zapamiętać liczebniki od 0 do 19, a dalej generalna zasada polega na połączeniu odpowiedniej liczby dziesiątek z liczbą jedności, np:

• 22: venti + due = ventidue
• 34: trenta + quattro = trentaquattro
• 57: cinquanta + sette = cinquantasette
• 85: ottanta + cinque = ottantacinque

Proste, prawda? :)
Temat liczebników szerzej opisuję w tym artykule: https://via-italia.pl/blog/slownictwo-wloskie/liczebniki-po-wlosku/

Wyjątki!

•  pamiętaj, że od 11 do 16 liczebniki kończą się na -dici, ale od 17 do 19 zaczynają od „dici„. Nie ma liczebników takich jak: settedici, ottodici itp
• trzy to po włosku tre, ale jeśli trzy stoi na końcu większego liczebnika, e staje się akcentowane, dlatego powiemy: 23: ventitré, 43: quarantatré, 93: novantatré
• zanika samogłoska dziesiątki w połączeniu z 1 i 8, np: 
  21: venti + uno = ventuno
  28: venti + otto = ventotto
  51: cinquanta + uno = cinquantuno 
  98: novanta + otto = novantotto 
• włoskie liczebniki zapisujemy łącznie,
  np. 174639203 to centosettantaquattromilioniseicentotrentanovemiladuecentotré uff!  :) 
• jeśli nie możesz zapamiętać setek, to pomyśl o samochodzie cinquecento, wtedy łatwo skojarzyć inne setki; 
• mille to tysiąc po włosku, ale uwaga, liczba mnoga jest nieregularna: mila, dlatego powiemy: duemila, tremila, centomila. 

Praktyczne zastosowanie liczb po włosku

Aby liczby włoskie były naturalnym elementem Twojego słownictwa, warto ćwiczyć je w różnych kontekstach. Oto kilka przykładów, jak używać liczebników w codziennych sytuacjach:

1. Zakupy:

   „Quanto costa?” (Ile to kosztuje?) – Możesz odpowiedzieć: „Costa cinque euro” (Kosztuje pięć euro).

   „Vorrei due mele” (Chciałbym dwie jabłka)
   „Abbiamo bisogno di cinque uova” (Potrzebujemy pięć jajek)

2. Data:

   „Che giorno è oggi?” (Jaki jest dzisiaj dzień?) – Możesz odpowiedzieć: „Oggi è il cinque marzo” (Dzisiaj jest piąty marca). Uwaga! podając daty, oprócz pierwszego dnia miesiąca, używamy liczebników głównych.

3. Godziny:

   „Che ore sono?” (Która jest godzina?) – Możesz odpowiedzieć: „Sono le tre” (Jest trzecia).

4. Liczebniki w podróży

   W podróży liczebniki są niezbędne, np. do rezerwacji hotelu czy kupowania biletów:

   • „Abbiamo una prenotazione per tre persone” (Mamy rezerwację na trzy osoby)
   • „Un biglietto per cinque adulti” (Jeden bilet dla pięciu dorosłych)

Liczby w kontekście kulturowym

Czy wiesz, że w wielu włoskich regionach pechowy numer to …. 17? 
Powszechna przesądność we Włoszech dotycząca liczby 17 wynika z jej zapisu rzymskiego jako XVII, który może być przestawiony, aby stworzyć słowo „VIXI”. To wyrażenie oznacza „żyłem” w czasie przeszłym, co jest interpretowane jako symbol śmierci lub koniec życia, przynosząc tym samym pecha lub nieszczęście. Dlatego w kulturze włoskiej liczba 17 jest często postrzegana jako niefortunna, szczególnie w kontekstach takich jak numery mieszkań, daty ważnych wydarzeń, czy numeracja w miejscach publicznych. Jest to interesujący przykład, jak liczba może nabrać kulturowo negatywnych konotacji ze względu na język i tradycje.

Zapraszamy do dyskusji!

Jeśli macie jakiekolwiek pytania lub chcielibyście, abyśmy poruszyli konkretny temat związany z językiem włoskim, napiszcie w komentarzach poniżej. Komentujcie bez wahania!

Znajomość nazw miesięcy po włosku ułatwia planowanie podróży, rozmawianie o datach i organizowanie spotkań. Włoski kalendarz nie różni się od naszego, ale wymowa i pisownia miesięcy mogą być wyzwaniem. W tym przewodniku przejdziemy przez wszystkie miesiące po kolei, podając przykłady użycia w zdaniach.

Nazwy miesięcy po włosku z wymową

1. Styczeń – gennaio [dʒɛnˈnajo]
2. Luty – febbraio [febˈbrajo]
3. Marzec – marzo [ˈmartso]
4. Kwiecień – aprile [aˈprile]
5. Maj – maggio [ˈmaddʒo]
6. Czerwiec – giugno [ˈdʒuɲɲo]
7. Lipiec – luglio [ˈluʎʎo]
8. Sierpień – agosto [aˈɡosto]
9. Wrzesień – settembre [setˈtɛmbre]
10. Październik – ottobre [otˈtobre]
11. Listopad – novembre [noˈvembre]
12. Grudzień – dicembre [diˈtʃɛmbre]

Via Italia – Szkoła języka włoskiego online

Przykładowe zdania

1. Il primo gennaio è il Capodanno. (Pierwszy stycznia to Nowy Rok.)
2. Il 19 marzo è la festa del papà in Italia. (19 marca to Dzień Ojca we Włoszech.)
3. Luglio è uno dei mesi più caldi dell’anno. (Lipiec jest jednym z najcieplejszych miesięcy w roku.)
4. Ottobre è il mese della vendemmia. (Październik to miesiąc winobrania.)
5. Dicembre è il mese del Natale. (Grudzień to miesiąc Bożego Narodzenia.)

Ciekawostki językowe

Niektóre nazwy miesięcy pochodzą od nazw rzymskich bogów lub wydarzeń historycznych. Na przykład, Marzo pochodzi od Marsa, boga wojny, a Luglio od Juliusza Cezara.

Podsumowanie

Dzięki temu artykułowi, masz teraz pełne zestawienie nazw miesięcy wraz z ich wymową i przykładami użycia. Pamiętaj, że praktyka czyni mistrza, więc nie wahaj się używać tych nazw w codziennych rozmowach.

Jeśli chcesz poznać konkretny temat związany z językiem włoskim, który chciałabyś/chciałbyś, abym omówiła, napisz koniecznie o tym w komentarzu. Chętnie uwzględnię Twoje propozycje w przyszłych artykułach!

Nauka języka włoskiego to nie tylko poznawanie gramatyki i słownictwa, ale również codziennych zwrotów, które ułatwiają komunikację. Jednym z podstawowych tematów, który każdy początkujący powinien znać, są dni tygodnia po włosku. W tym artykule przybliżymy Ci włoskie dni tygodnia, ich wymowę oraz przykłady użycia w zdaniach.

Dni tygodnia po włosku: Podstawy

Lunedì – Poniedziałek

Pierwszym dniem tygodnia we włoskim kalendarzu jest poniedziałek, czyli lunedì. Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa Lunae dies, co oznacza „dzień księżyca”,  luna po włosku to księżyc.Włoski lunedì jest często postrzegany jako początek nowego tygodnia pracy i obowiązków, podobnie jak w wielu innych kulturach.

Martedì – Wtorek

Wtorek, czyli martedì, pochodzi od łacińskiego Martis dies, co oznacza „dzień Marsa”. Mars (Marte), jako bóg wojny w mitologii rzymskiej, symbolizuje energię i działanie, co może być inspiracją do dynamicznego rozpoczęcia tygodnia.

Mercoledì – Środa

Środa, czyli mercoledì, pochodzi od łacińskiego Mercurii dies, co oznacza „dzień Merkurego”. Merkury (Marcurio), bóg handlu i komunikacji, jest symbolem elastyczności i mobilności, co może odnosić się do zmienności i komunikacji w środku tygodnia.

Giovedì – Czwartek

Czwartek, czyli giovedì, pochodzi od łacińskiego Iovis dies, co oznacza „dzień Jowisza”. Jowisz (Giove), jako król bogów, symbolizuje siłę i mądrość, co może inspirować do podejmowania ważnych decyzji w ciągu tygodnia.

Venerdì – Piątek

Piątek, czyli venerdì, pochodzi od łacińskiego Veneris dies, co oznacza „dzień Wenus”. Wenus (Venere), bogini miłości i piękna, symbolizuje przyjemność i relaks, co jest często związane z oczekiwaniem na nadchodzący weekend.

Sabato – Sobota

Sobota, czyli sabato, pochodzi od hebrajskiego Shabbat, oznaczającego „odpoczynek”. Jest to czas na relaks i spędzenie czasu z rodziną, co jest podobne w wielu kulturach.

Domenica – Niedziela

Niedziela, czyli domenica, pochodzi od łacińskiego Dies Dominica, co oznacza „dzień Pana”. Jest to czas na refleksję, odpoczynek i przygotowanie się na nadchodzący tydzień.

Włoskie dni tygodnia w codziennym życiu

Używanie dni tygodnia w kontekście

W codziennych rozmowach Włosi często używają dni tygodnia, aby planować spotkania, wizyty lekarskie, czy inne wydarzenia. Oto kilka przykładów:

• Ci vediamo lunedì – Widzimy się w poniedziałek.
• L’appuntamento è martedì – Spotkanie jest we wtorek.
• Mercoledì ho una riunione – W środę mam zebranie.

ZOBACZ KURSY WŁOSKIEGO VIA ITALIA

Częste zwroty i wyrażenia

Warto znać kilka zwrotów i wyrażeń, które często używane są w połączeniu z dniami tygodnia:

• Ogni lunedì – Każdy poniedziałek
• Il prossimo venerdì – Następny piątek
• Tutti i sabati – Wszystkie soboty

Wymowa dni tygodnia po włosku

Aby dobrze nauczyć się dni tygodnia po włosku, ważne jest, aby ćwiczyć ich wymowę. Oto kilka wskazówek:

• Lunedì: /luneˈdi/
• Martedì: /marteˈdi/
• Mercoledì: /merkoleˈdi/
• Giovedì: /dʒoveˈdi/
• Venerdì: /venerˈdi/
• Sabato: /ˈsabato/
• Domenica: /doˈmenika/

Pisownia i akcent

Pamiętajcie, że dni od poniedziałku do piątku są zapisywane z akcentem pisanym, to bardzo ważne! Akcent pisany oznacza też, że wymawiając musimy zaakcentować (czyli przeciągnąć) końcową samogłoskę „i”.

Gramatyka i użycie

Rodzajnik ma znaczenie! 

Spójrzmy na te zdania:

Il lunedì vado in palestra. 

Lunedì vado in palestra. 

Czy wiesz, że pozornie dwa identyczne zdania, mają różne znaczenie?

Il lunedì vado in palestra. – oznacza „Co poniedziałek chodzę na siłownię”

Lunedì vado in palestra.– oznacza „W najbliższy poniedziałek  idę na siłownię”

Obecność rodzajnika przed dniem tygodnia wyraża rutynę, czynność powtarzającą się. Jeśli mówimy o czynności jednorazowej absolutnie nie możemy dodać rodzajnika!

Przykłady użycia w zdaniach

Aby lepiej zrozumieć użycie dni tygodnia po włosku, oto kilka przykładów:

• Andiamo al cinema giovedì – Idziemy do kina w czwartek (ten najbliższy).
• Andiamo al cinema il giovedì – Chodzimy do kina co czwartek.
• Lavoro solo il sabato – Pracuję tylko w soboty.
• La domenica è giorno di riposo – Niedziela (każda) to dzień odpoczynku.
• Il lunedì è sempre difficile – Poniedziałki są zawsze trudne. / każdy poniedziałek jest trudny.

Ciekawostki o dniach tygodnia po włosku

Połączenia z mitologią i historią

Jak już wspomniano, nazwy dni tygodnia pochodzą od rzymskich bogów i planet. To połączenie z mitologią i historią pokazuje, jak kultura starożytnego Rzymu wpłynęła na współczesny język włoski.