Czego jeszcze nie wiesz na temat Świąt Bożego Narodzenia we Włoszech?
Przygotowałam dla Ciebie 20 ciekawostek związanych ze świętami wraz z dwoma ćwiczeniami, dla tych początkujących i bardziej zaawansowanych!
Wprowadzenie do Świąt Bożego Narodzenia we Włoszech
Początek okresu świątecznego we Włoszech
Oficjalnie przyjmuje się, że okres świąteczny we Włoszech zaczyna się 8 grudnia w dzień Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny (Immacolata). Jest to dzień wolny we Włoszech. Chociaż to święto ma charakter religijny, to dzień 8 grudnia jest najczęściej łączony z początkiem przygotowań do świąt. Tego dnia ubiera się w domach choinkę (addobbare l’albero di Natale), a także wybiera się na targi bożonarodzeniowe (i mercatini natalizi), które są organizowane w wielu miastach.
Szopki bożonarodzeniowe we Włoszech
We Włoszech w 1223 roku z inicjatywy św. Franciszka z Asyżu powstała pierwsza żywa szopka (il presepe vivente). Do dziś szopka (il presepe / il presepio) jest bardzo ważna dla Włochów i znajduje się nie tylko w kościołach, szkołach, w instytucjach publicznych, ale w wielu domach.
Szopka neapolitańska – połączenie historii i współczesności.
Warto też wspomnieć o szopce neapolitańskiej. Ta niezwykła dekoracja nie tylko prezentuje postacie biblijne, lecz często także celebrytów i znane osobistości, które zwróciły na siebie uwagę w mijającym roku, czasem niekoniecznie w pozytywnym kontekście. To zaskakujące połączenie historii i współczesności sprawia, że szopki we Włoszech są wyjątkowo barwne i pełne życia.
Wigilia we Włoszech
We Włoszech 24 grudnia nie jest tak ważnym i uroczystym dniem, jak w Polsce. Oczywiście zależy to od regionu, pamiętajcie, że Włochy są bardzo zróżnicowane pod kątem kulturowym.
Niektóre rodziny organizują wieczerzę wigilijną (il cenone/ cena della Vigilia) ale najczęściej rodzina spotyka się dopiero 25 grudnia. Często 24 grudnia są organizowane spotkania z przyjaciółmi, na których może się pojawić np. pizza :)
Nawet jeśli jest organizowana wieczerza wigilia, nie jest to taka Wigilia jaką my obchodzimy w Polsce. Nie ma tradycji dzielenia się opłatkiem, 12 potraw, nie ma też dań, które muszą pojawić się na stole w tym dniu.
25 grudnia – najważniejszy dzień świąt we Włoszech
Pierwszy dzień świąt to najważniejszy dzień we włoskich obchodach Bożego Narodzenia. Włosi bardzo uroczyście obchodzą 25 grudnia. W tym dniu organizują świąteczny, bardzo obfity obiad (pranzo di Natale) do którego zasiadają całymi rodzinami, a spotkanie to trwa najczęściej do wieczora.
Postać Świętego Mikołaja we Włoszech
We Włoszech dzieci otrzymują prezenty nie 24. grudnia, a zazwyczaj rano 25. grudnia od Dzieciątka Jezus (Gesù Bambino) lub od Świętego Mikołaja (Babbo Natale).
Po obiedzie Włosi często grają w tombola.
Babbo Natale to Święty Mikołaj, czyli w kulturze masowej postać starszego mężczyzny z białą brodą ubranego w czerwony strój, który wedle różnych legend i baśni w okresie świąt Bożego Narodzenia rozwozi dzieciom prezenty saniami ciągniętymi przez zaprzęg reniferów (la renna). Natomiast święty Mikołaj, czyli święty katolicki i prawosławny, który żył na przełomie III i IV wieku, nazywa się po włosku San Nicola. Największe jego sanktuarium znajduje się we Włoszech, w Bari.
Tradycje związane z jemiołą
We Włoszech istnieje tradycja całowania się pod jemiołą (baciarsi sotto il vischio) nie tylko w święta, ale także w noc sylwestrową.
Panettone, pandoro i torrone – symbole włoskich świąt
Trzy najpopularniejsze słodkości świąteczne to panettone (typ babki z Mediolanu z rodzynkami i owocami kandyzowanymi), pandoro (babka z Werony, bez dodatków) i torrone (smakołyk na bazie miodu, ubitych białek z migdałami, orzechami lub pistacjami).
Zarówno panettone i pandoro to symbol świąt Bożego Narodzenia, zazwyczaj kupuje się je w tekturowym pudełku. Często też wręcza się w prezencie podczas odwiedzin świątecznych pandoro lub panettone.
Włosi w Święta są podzieleni na zwolenników panettone i pandoro. Obok tradycyjnej wersji panettone lub pandoro są też inne warianty, np. z kremem pistacjowym, czekoladą lub z innym kremowym nadzieniem.
Co to jest torrone?
Torrone (smakołyk na bazie miodu, ubitych białek z migdałami, orzechami lub pistacjami) wywodzi się z Cremony. Jego początki przypadają na 1441 rok, kiedy został przygotowany po raz pierwszy na ślub Francesco Sforza i Bianca Maria Visconti. Torrone ma dwie wersje: morbido (miękkie) i duro (twarde).
Włoskie przysłowie stawia na rodzinę w święta!
We Włoszech istnieje przysłowie Natale con i tuoi, Pasqua con chi vuoi – co oznacza, że święta Bożego Narodzenia powinno spędzać się z rodziną, a Wielkanoc z kim chcemy.
Tradycje związane z obchodami włoskich świąt
Największa choinka na świecie jest właśnie we Włoszech!
Co roku w miejscowości Gubbio można podziwiać największą choinkę na świecie. Choinka jest jedyna w swoim rodzaju, ponieważ tworzy ją instalacja świetlna w kształcie choinki, usytuowana na górze.
6 stycznia. Kto to jest Befana?
Włoskie dzieci nie dostają prezentów 6. grudnia, tylko miesiąc później, w nocy z 5 na 6 stycznia, gdy przychodzi do nich Befana. Jest to starsza, brzydka kobieta, latająca na miotle, przypominająca trochę czarownicę. Grzeczne dzieci dostają podarki, a te niegrzeczne otrzymują węgiel (carbone) lub cukierki, które wyglądem przypominają węgiel.
Wiecej o Befanie dowiesz się z tego wpisu: https://blog.via-italia.pl/befana-poczciwa-staruszka-czy-przerazajaca-czarownica/
Włoskie jarmarki świąteczne
Il Mercatino di Natale: Włoskie jarmarki świąteczne to doskonałe miejsce do zakupu prezentów i smakowania lokalnych przysmaków.
Pasterka we Włoszech
Messa di Mezzanotte: Tradycja pasterki nie jest aż tak bardzo rozpowszechniona we Włoszech, ale oczywiście istnieje. Teraz coraz częściej Pasterki odbywają się wcześniej niż o północy.
Drugi dzień świąt we Włoszech
W drugi dzień świąt, chociaż jest to dzień wolny od pracy, niektóre sklepy są otwarte normalnie. Jest też otwarta większość restauracji – Włosi lubią tego dnia wychodzić i jadać na mieście.
Koniec okresu świątecznego we Włoszech
Oficjalnie przyjmuje się, że okres świąteczny kończy się 6 stycznia. Potwierdza to też włoskie przysłowie L’epifania tutte le feste si porta via, czyli dosłownie tłumacząc, święto Trzech Króli zabiera ze sobą wszystkie święta.
Tombola – popularna gra świąteczna we Włoszech
Tombola to rodzaj włoskiej gry losowej, podobnej do bingo. Jest popularna w czasie świąt Bożego Narodzenia oraz na imprezach rodzinnych i towarzyskich.
Gra tombola wykorzystuje specjalne karty z liczbami i zestawem znaczników lub żetonów.
Podczas gry prowadzący losuje numery, a gracze oznaczają na swoich kartach odpowiednie liczby. Gra toczy się zazwyczaj w grupie, gdzie gracze rywalizują o różne nagrody zależne od uzyskanych kombinacji na kartach.
Tombola to nie tylko popularna gra, ale także część kultury świątecznej we Włoszech, gdzie często jest organizowana na przyjęciach rodzinnych lub w gronie znajomych jako dodatkowa atrakcja podczas świątecznych uroczystości.
Święto świętej Łucji i prezenty
Święto świętej Łucji (Santa Lucia) obchodzone jest 13 grudnia i ma głęboko zakorzenione znaczenie kulturowe we Włoszech. To dzień, w którym czczona jest święta Lucia z Syrakuz, która stała się symbolem światła, nadziei i dobra.
Tradycje związane z tym świętem różnią się w zależności od regionu, ale istnieje kilka wspólnych elementów. W Siracusie organizowana jest długa, kilkugodzinna procesja, która jest bardzo ważna dla mieszkańców tego miasta, bez względu czy są religijni czy nie. Na północy Włoch Santa Lucia przynosi dzieciom małe podarki w prezencie.
Tradycyjne dania świąteczne we Włoszech
Dania włoskie związane z tradycją świąteczną są naprawdę liczne i różnią się w zależności od regionu: na przykład we Friuli Venezia Giulia przygotowuje się zupę z rzep i cotechino (brovada e muset), na Sycylii robi się sfincione, typ pizzy sycylijskiej z pomidorami, cebulą i anchois.
Kilka innych typowych dań regionalnych to:
- polenta z dorszem i gotowane mięso z sosami w Wenecji (la polenta con il baccalà e il lesso con salsine)
- węgorz w papierze pergaminowym w Lombardii (l’anguilla al cartoccio)
- agnolotti (odmiana włoskich pierożków) oraz gotowane mięso z różnymi sosami w Piemoncie (gli agnolotti e il bollito condito con salse)
- carbonada valdostana (gulasz gotowany w czerwonym winie) w Dolinie Aosty
- dania z sarny w Trydencie (il capriolo)
- tortellini i passatelli w rosole w Emilii-Romanii (i tortellini e i passatelli in brodo)
- rybny bulion alla termolese w Molise (il brodetto alla termolese)
- pasztet z wątróbek oraz pieczeń z perliczki lub nadziewany kogut w Toskanii (i fegatini e l’arrosto di faraona o il cappone ripieno)
- spaghetti z małżami, bulion z koguta lub nadziewany kogut w Kampanii (gli spaghetti con le vongole, il brodo di cappone o cappone imbottito)
- colurgiones de casu (nadziewane pierogi) i malloreddus (gnocchi) na Sardynii
- kura w bulionie oraz makaron z sardynkami na Sycylii (la gallina in brodo e la pasta con le sarde)
Cinepanettone – fenomen włoskich komedii bożonarodzeniowych
Włoskie święta (Natale) to nie tylko tradycyjna babka zwana panettone, ale także cinepanettone!
Niestety nie jest to kolejna wariacja kulinarna Włochów, a fenomen włoskich komedii bożonarodzeniowych. Neologizm ten nacechowany pejoratywnie został wprowadzony w 1997 roku przez dziennikarzy, którzy termin ten łączyli przede wszystkim z komediami w których występowali aktorzy Boldi i De Sica.
Filmy te łączy wspólny mianownik: powtarzalność fabuły i sytuacji, bazowanie się na stereotypach, wulgaryzmy, tani humor, konsumpcjonizm.
Więcej: https://blog.via-italia.pl/fenomen-wloskiego-kina-cinepanettone/
Włoskie kolędy i piosenki bożonarodzeniowe
We Włoszech śpiewa się też kolędy (i canti natalizi), są też popularne inne piosenki bożonarodzeniowe. Moja playlista:
Przy okazji osoby, które znają już język włoski zapraszam też na nasze webinary po włosku poświęcone świętom: https://kursy.via-italia.pl/webinary/?playlist=b3d9bba&video=11741fa
Ćwiczenia związane ze świętami dla osób początkujących i zaawansowanych
Na sam koniec przygotowałam dwa ćwiczenia związane ze świętami:
- dla osób początkujących —> https://wordwall.net/pl/resource/65922004
- dla osób zaawansowanych —> https://wordwall.net/pl/resource/65922210
Buon Natale a tutti!
0 komentarzy