Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/home/maddalen/domains/via-italia.pl/public_html/wp-content/uploads/et_temp/87753435_623531451820037_6161798273137901568_n-1024x768-1080x675.jpg) is not within the allowed path(s): (/home/platne/serwer85217/public_html/via-italia.pl/:/home/virtuals/via-italia.pl/:/usr/local/php56-fpm/lib/php/:/tmp:/home/tmp:/var/lib/php5) in /home/platne/serwer85217/public_html/via-italia.pl/wp-content/themes/Divi/epanel/custom_functions.php on line 1542
Słów kilka o twórczości Eleny Ferrante

Słów kilka o twórczości Eleny Ferrante

Kto z Was przeczytał „I giorni dell’abbandono” (polski tytuł „Czas porzucenia”) Eleny Ferrante? 

Osobiście czuję się trochę rozczarowana monotonnością tej powieści. Nie ujęła mnie tak jak cykl neapolitański. Być może wynika to z faktu, że nigdy nie znalazłam się w dokładnie takiej sytuacji jak bohaterka i nie potrafiłam do końca wczuć się w jej emocje, a być może przeszkadzało mi to, że bohaterka była tak bardzo słabą kobietą i nieudolnie radziła sobie z otaczającą ją rzeczywistością. Sięgając po tę pozycję, liczyłam na znalezienie podobnej powieści do cyklu neapolitańskiego, który podbił moje serce i oczarował. Genialna przyjaciółka i jej kolejne trzy tomy charakteryzowała niesamowita wielowątkowość. Burzliwa, często toksyczna przyjaźń; miłość, problemy w małżeństwie, dzieci, zdrada, przemoc fizyczna wobec kobiet, strata. Chyba najbardziej ujęło mnie tło całej tej historii. Ferrante nie tylko bardzo malowniczo opisała Neapol i zmiany, które w nim zaszły przez kilkadziesiąt lat, ale także ciekawie jest pokazane tło polityczne, historyczne, społeczne, kulturalne. Opisała bardzo ważne wydarzenia takie jak pierwsze ruchy robotnicze, walkę faszystów z komunistami, narodzenie się mafii w Neapolu, rewolucję seksualną kobiet, a nawet początki komputeryzacji. Podobało mi się także pokazanie mentalności Południowców, podejścia do kobiet, wpływu rodziców na dalsze życie ich dzieci. 

Jako filolog i pasjonatka wpływu dialektu na postrzeganie świata zachwyciło mnie rzetelne pokazanie jak bardzo ważną rolę odgrywa(ł) dialekt we włoskiej społeczności. Szczególnie czytając książkę po włosku można spostrzec, że posługiwanie się dialektem neapolitańskim oznaczało akceptację rozmówcy. Łatwo zauważyć, że odkąd Elena zaczęła posługiwać się językiem włoskim standardowym była podziwiana przez mieszkańców Neapolu, ale też zepchnięta trochę na bok, traktowana jak intruz, tak jakby chciała pokazać im swoją wyższość. Dialekt – do dziś dla wielu Włochów to język uczuć, emocji, ekspresji, zażyłości.

Porównując „Czas porzucenia” (powieść została wydana w 2002 roku we Włoszech, a teraz od kilku dni można ją zakupić także po polsku) i cykl neapolitański  widać, że styl pisania Ferrante ewoluował, mam wrażenie, że pisarka zdobyła taką łatwość i swobodę oczarowania słowem. Pisarka cały czas prowadzi czytelnika, nie opuszcza go na krok, wprowadzaja nowe wydarzenia w taki sposób, że zazwyczaj już wcześniej przeczuwa się, że to się wydarzy. Czytelnik przeżywa wszystkie emocje jak bohaterki, jest w stanie zrozumieć ich podejście i widzi świat ich oczami. 

Odkąd sięgnęłam po cykl neapolitański polecam go moim Kursantom, ponieważ można dowiedzieć się bardzo wiele o Włoszech, mieszkańcach i ich podejściu do życia.  Czuję, że za kilka lat ponownie chętnie sięgnę do „Genialnej przyjaciółki” i pozostałych jej tomów, a tymczasem muszę zdobyć nową powieść opublikowaną w listopadzie „La vita bugiarda degli adulti”. 

Befana – poczciwa staruszka czy przerażająca czarownica?

Befana – poczciwa staruszka czy przerażająca czarownica?

Poczciwa staruszka czy przerażająca czarownica? – czyli kim tak naprawdę była Befana i co ma wspólnego ze Świętem Trzech Króli.

We Włoszech nie bez powodu mówi się, że Befana zabiera ze sobą wszystkie święta (L’Epifania tutte le feste le porta via) – 6-ty stycznia to dzień, w którym również we Włoszech kończy się okres bożonarodzeniowo-noworocznego świętowania. Termin Befana, według niektórych teorii, pochodzi od greckiego słowa epifáneia – czyli objawienie, które to prawdopodobnie zostało zniekształcone na przestrzeni dziejów na bifanìa lub befanìa, by ostatecznie przyjąć formę 'befana’.

Befana to postać związana z włoskim folklorem od niepamiętnych czasów – najpierw kojarzona z rytuałami pogańskimi, a później przejęta przez Rzymian. Wierzono wówczas, że wraz z końcem starego i początkiem Nowego Roku, na nowo odradzała się również flora i fauna, a tajemnicze kobiece postaci na czele z boginią Dianą – boginią polowań i urodzaju, latały nad polami uprawnymi wróżąc dostatek i obfite plony. To właśnie tak narodziła się tradycja latającej na miotle kobiety. Befana tradycyjnie przedstawiana jest jako mało urodziwa staruszka ubrana w łachmany – jej ubiór symbolizuje miniony już, niedawno pożegnany Stary Rok, ale również okres zimy – czasu, kiedy natura na pewien czas zamiera. Miotła – atrybut Befany symbolizuje oczyszczenie, odrodzenie, wprowadzenie nowego porządku. W wielu włoskich miastach z okazji pożegnania poprzedniego roku pali się również stare, znoszone ubrania lub wyrzuca się z okien niepotrzebne już przedmioty. Globalizacja i wymieszanie się kultur spowodowały, że Befana często przedstawiana jest jako groźna wiedźma.

Risultati immagini per befana carbone
źródło

Befanę we Włoszech zna każde dziecko, a to dlatego że w styczniową, świąteczną noc przynosi ona grzecznym dzieciom drobiazgi lub słodycze, które wkłada do dużej, specjalnie przygotowanej do tego celu skarpety. Worek staruszki najprawdopodobniej przybrał formę skarpety pod wpływem ciężaru podarków. Inne legendy głoszą, że skarpety są prezentem dla Befany od dzieci za długą i męczącą podróż. Befana, podobnie jak Święty Mikołaj wynagradza dobre dzieci, ale również każe te złe – odpowiednikiem naszej rózgi jest we Włoszech węgiel.

Omówiwszy symbolikę Befany warto krótko opisać jak jej postać została wpleciona w chrześcijańską tradycję Trzech Króli – otóż Trzej Królowie zmierzający złożyć dary Dzieciątku Jezus spotkali staruszkę w drodze i zaproponowali jej przyłączenie się do nich. Befana jednak odmówiła, ale gdy królowie zniknęli za horyzontem pożałowała swojej decyzji i wyruszyła na ich poszukiwanie z wielkim koszem słodyczy. Niestety nie udało jej się ich znaleźć i od tamtego czasu staruszka wędruje od domu do domu i rozdaje dzieciom słodkości, by choć w ten sposób wynagrodzić swoje błędne postępowanie.

Risultati immagini per befana


Warning: file_exists(): open_basedir restriction in effect. File(/home/maddalen/domains/via-italia.pl/public_html/wp-content/uploads/et_temp/444676-PEMTSY-448-1024x683-1080x675.jpg) is not within the allowed path(s): (/home/platne/serwer85217/public_html/via-italia.pl/:/home/virtuals/via-italia.pl/:/usr/local/php56-fpm/lib/php/:/tmp:/home/tmp:/var/lib/php5) in /home/platne/serwer85217/public_html/via-italia.pl/wp-content/themes/Divi/epanel/custom_functions.php on line 1542
Słów kilka o twórczości Eleny Ferrante

Krótka historia makaronu

Czy spaghetti to … chiński wynalazek? Rzut okiem na gastronomiczną historię Włoch, czyli jak powstał makaron i dlaczego we Włoszech jest tak ważny.

Włosi znani są ze swojego zamiłowania do dobrego jedzenia i długiego, radosnego biesiadowania przy stole z całą rodziną i znajomymi. Włoska kuchnia jest znana i uwielbiana na całym świecie, a jej specjały dawno już przekroczyły granice Bel paese i cieszą podniebienia smakoszy z różnych krajów.

Obok pizzy drugą najbardziej charakterystyczną potrawą na włoskich stołach jest pasta, bez której obiad lub kolacja nie byłyby kompletne. Makaron jest zazwyczaj podawany jako pierwsze danie (podobnie jak w Polsce zupa), a jego przygotowanie wcale nie jest takie oczywiste – wszystko zależy od dania, które zamierzamy przyrządzić – każdy sos ma swój dedykowany rodzaj makaronu, a Włosi mają ich naprawdę mnóstwo. Przepis na konkretne danie jest ściśle przestrzegany i często krąży w rodzinie od kilku pokoleń.

Designed by Freepik


Historia makaronu sięga czasów prehistorycznych, kiedy to człowiek przeszedł z koczowniczego do osiadłego trybu życia i nauczył się uprawiać zboże, z którego następnie wyrabiał mąkę, a stąd już tylko jeden krok dzielił go od odkrycia pasty. W Starożytnym Rzymie już wielcy mędrcy, tacy jak Horacy czy Cyceron zajadali się, tym co dzisiaj nazwiemy lasagne – cienkimi warstwami makaronu na bazie mąki i wody przekładanymi nadzieniem mięsnym. Popularność makaronu we włoskiej kuchni zawdzięczamy najprawdopodobniej Arabom, gdyż to oni rozpowszechnili jedzenie makaronu na terenach Italii około 1000 roku, szczególnie na terenach Sycylii. To właśnie Sycylijczykom przypisuje się przygotowanie pierwszego spaghetti, znanego tam ówcześnie jako 'triyah’.

Mimo to, nadal można napotkać teorie utrzymujące, że spaghetti zostało sprowadzone z Chin podczas pierwszych wypraw Marco Polo. Okazuje się jednak, że było ono znane we Włoszech wcześniej. Z racji tego, że Sycylia eksportowała duże ilości makaronu, Sycylijczycy opracowali pasta asciutta – 'suchy’ makaron, który świetnie nadawał się właśnie do transportu, gdyż miał dużo dłuższą datę przydatności do spożycia niż makaron świeży. W XII wieku makaron został rozpowszechniony również w północnej części Włoch, za sprawą licznych kontaktów handlowych między północą i południem. W epoce Renesansu makaron łączono z rozmaitymi dodatkami – serem, jajkami, mięsem i przyprawami. Dla arystokratów pasta była jedynie jednym z dań i to wcale nie najważniejszym, czy najlepszym. Dla biedoty jednak był to kompletny, łatwo dostępny, tani i często jedyny posiłek. Makaron jadano również w wersji na słodko – z masłem, cukrem i cynamonem.

Fenomen makaronu we Włoszech powiązany jest z dwoma kluczowymi wydarzeniami – wynalezieniem maszyny usprawniającej produkcję pasty na większą skalę (w Wenecji powstała pierwsza fabryka makaronu) oraz z falą klęski głodu i niedostatku, która dotknęła Włochy w XVI wieku. Również wówczas na włoskich stołach zagościł nieodłączny towarzysz makaronu – sos pomidorowy.

Designed by Freepik


Obecnie popularność makaronu nie słabnie, najczęściej jadane potrawy na jego bazie to spaghetti alla carbonara, spaghetti alla bolognese, lasagne, penne all’arrabbiata, pasta alla norma i wiele, wiele innych.

Fenomen włoskiego kina: Cinepanettone [webinar]

Włoskie święta (Natale) to nie tylko tradycyjna babka zwana panettone, ale także cinepanettone! Niestety nie jest to kolejna wariacja kulinarna Włochów, a fenomen włoskich komedii bożonarodzeniowych. Neologizm ten nacechowany pejoratywnie został wprowadzony w 1997 roku przez dziennikarzy, którzy termin ten łączyli przede wszystkim z komediami w których występowali aktorzy Boldi i De Sica. Filmy te łączy wspólny mianownik: powtarzalność fabuły i sytuacji, bazowanie się na stereotypach, wulgaryzmy, tani humor, konsumpcjonizm.

Poniżej wybraliśmy cztery fragmenty wraz z krótkim wyjaśnieniem najtrudniejszych wyrażeń, uwaga! pojawią się włoskie wulgaryzmy!

Pierwszy omawiany film to „Vacanze di Natale” z 1983 roku, reżyseria Carlo Vanzina.

Modi di dire nella scena di Cortina:
●Peso a valle e lo sci a monte

●Falla finita! (<daj spokój, zakończ to>)
●Li mortacci tua!\’tacci tua! (i morti, i defunti (come imprecazione) )

●Mio fratello è uno scassapalle (=rompipalle)

Sono due bei tortelloni in umido!  (=Noiosi, pantofolari)

●Non mi far cascare! (cadere)

●Un ometto

Stereotipi degli italiani di Milano:

●Snob (quando dicono che non sono venuti in montagna per pattinare ma per fare la bella vita)

●Egoisti

●Arroganti

●Noiosi

●Attenti ai soldi, calcolatori

Modi di dire e volgarismi nella seconda scena:
●Vattelo a piglia’ nel cul*! (=vaffanculo, ***volgare)
●Due palle! (=che noia, che seccatura)
●Mi hai dato una pizza (dare uno schiaffo a qualcuno, <spoliczkować>)
●Hai fatto molto colpo su di lui! (fare colpo <zrobić wrażenie, podrywać>)
●Ti vorrebbe …scopare\ trombare! (rapporto sessuale <uprawiać seks> **volgare)

Modi di dire e volgarismi nella terza scena:
●Mi becca, beccare qualcuno a fare qualcosa (<przyłapał mnie>)
●l’ho fregato! (fregare qualcuno, <oszukać kogoś>)
●sozzo/ zozzo (sporcaccione, <łobuz>)
●burino (persona grezza <prostak>)

Stereotipi del tipico italiano di Roma:
●Caloroso
●Traditore
●Rumoroso
●Spiritoso, molto divertente
● esuberante

Modi di dire e volgarismi nella quarta scena:
●Fare una trombata (rapporto sessuale, <uprawiać seks> **volgare)
●È stato un misunderstanding (incomprensione)
●Siamo stati vittime di un terribile qui pro quo (equivoco)
●Giusto una puntina  (molto poco)
●Mi hai rotto i coglioni (irritare, infastidire **volgare)
●Sono una merda (<jestem do dup*> **volgare)
●Che ti strilli??  verbo: strillare, urlare (<krzyczeć, piszczeć>)

Zapraszam do obejrzenia całego webinaru prowadzonego przez Marikę i Riccardo!

La Navidad en México [webinar]

Nasza Lektorka Monika Campos, mieszkająca na stałe w Meksyku podczas webinaru w poniedziałek opowiedziała:
¿Jakie są zwyczaje w Meksyku?
¿Co się je w Meksyku podczas Świąt Bożego Narodzenia?

¿Kiedy się zaczynają Święta oraz ile trwają?
¿Co to jest posada?
¿ Dlaczego na święta w Meksyku pojawia się piñata?
¿ O której jest Misa de Gallo?
¿ Kto przynosi prezenty w Meksyku ?

Zapraszamy do oglądania i komentowania!